İstihdam Kavramı ve Tarih Sayfalarında Kadının İşgücü Durumu - IV Dünyada Kadın İşgücü İstihdam Oranları

Endüstri ülkelerinin ekonomi tarihleri, kadının iş piyasasına katılımıyla ekonomik büyüme arasında pozitif bir ilişki olduğunu kanıtlar. Tablo 1; 1995 verileriyle dünyadaki toplam işyükünün gelişmekte olan ülkelerde %53’ ünü, endüstrileşmiş ülkelerde %51’ ini kadının üstlendiğini gösterir.

Tablo.1. İktisadi Faaliyetler İçin Harcanan Zaman ve Kadın Çalışanların Değeri (%)
Ülkeler		Tüm İktisadi Faaliyetler için Harcanan Toplam Zaman	Ücretli	Ücretsiz
Gelişmekte Olan  9 Ülke	Kadın	53%	34	66
	Erkek	47%	76	24
Gelişmiş 13 Ülke	Kadın	51%	34	66
	Erkek	49%	66	34

Kaynak: http://www.undp.org.tr/gender_tr.htm

Tablo.1’de görüldüğü üzere endüstrileşmiş üklelerde erkekler, çalışma zamanlarının 2/3’ ünü ücretli, 1/3’ ünü ücretsiz işlere ayırır. Diğer bir taraftan aynı koşullar kadınlar için tam tersidir. Aynı durum, gelişmekte olan ülkelerde ise erkeklerin çalışma zamanlarının 3/4’ ünü ücretli işlere ayırdığını gösterir.

Sonuç olarak kadınlar, dünyanın neresinde olursa olsun; ücretsiz, takdir edilmez ve düşük bedellerle emeğini ortaya koyarken, erkeklerin ekonomik katkıları kadınlarınkinden daha değerli ve geliri yüksektir.

Kadın işgücünün tarihsel sürecinin IV. ve son bölümünü Tablo 1 verileriyle aktardıktan sonra, günümüzde kadın işgücü istihdamının dünya genelindeki durumu konusundaki araştırmalara yer verilecektir.

Dünya genelinde kadın ve erkek işgücü istihdamı oranlarının cinsiyet ayrımı yapmaksızın 2000 – 2010 arasında %8 azaldığı, gerilediği tanımlanır. Bu gerileme; gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin tümünde kadın istihdamında %0,2, erkek istihdamında ise %1.5’ tir. Kadınların lehine gibi görünen bu oranlara rağmen kadın erkek arasında işgücüne katılımdaki fark devam eder. Tablo.2.’ de yer alan rakamlarla iletecek olursak, 2009 yılı itibariyle çalışma yaşındaki sağlıklı erkeklerin işgücüne katılımı %77,7’yken bu oran kadınlarda %51,6‘ dır.

Tablo.2. Dünya Ölçeğinde İşgücüne Katılım Oranı (Genel ve Cinsiyete Göre)
Yıllar	1999	2002	2006	2007	2008	2009
Toplam (%)	65,5	65	64,8	64,7	64,7	64,7
Erkek (%)	79,2	78,6	78	77,8	77,7	77,7
Kadın (%)	51,8	51,6	51,6	51,6	51,7	51,6

Kaynak: ILO, 2010: 116

Dünya genelinde istihdam oranları son 10 yılda %0,7 gerilerken bu gerileme kadınlarda %0,3, erkeklerde ise %1,6’ dır. Kadın emeğinin işgücüne katılımı 2004 – 2008 yıllarında %47,9’ dan %48,6’ ya yükselmiş olsa da, küresel krizin etkilerinin ağır biçimde hissedildiği 2009’da kadının işgücüne katılımında kayda değer bir düşüş yaşanır. Bir başka ifadeyle, Tablo.3.’te de görüldüğü üzere, 2009 verileri dünya ölçeğinde çalışma yaşındaki erkeklerin %72,8’ i istihdam edilirken bu oran, kadınlarda %48’ dir.
(http://www.sosyal-is.org.tr/dosyalar/kadin_emegi_ve_istihdami.pdf)

Tablo.3. Dünya Ölçeğinde İstihdam Oranı (Genel ve Cinsiyete Göre)
Yıllar	1999	2004	2006	2007	2008	2009
Toplam (%)	61,3	60,6	60,9	61	60,9	60,4
Erkek (%)	74,4	73,4	73,5	73,6	73,3	72,8
Kadın (%)	48,3	47,9	48,3	48,5	48,6	48

Kaynak: ILO, 2010: 122

İstatistiklerle desteklenerek gözler önüne serdiğim tablolardan anlaşılacağı gibi, dünyanın her yerinde kadın olmak zordur. İstatistikler, her birimizin bağlı olduğu ekonomik perspektifte erkek baskınlığını açıklar. Çünkü çalışmak, eş ve anne olmanın sorumluluklarının ardından gelmekte ve ikincil plana atılmaktadır.

Dünya ülkelerindeki kadın istihdamı konusunun ardından, bir sonraki bölümde son günlerde kabul edilmek için “can attığımız” Avrupa Birliği ülkelerindeki kadın istihdam oranlarını ileteceğim.

Takipte kalmanız dilekleri ve sevgilerimle…

Evrim Gözener

Kaynakça:

• International Labour Organization (ILO): “Global Employment Trends For Woman”, 2010, Geneva, Employment Strategy Papers, 2010.
• (Çevrimiçi, Temmuz 2012) :http://www.undp.org.tr/gender_tr.htm

 www.hayatadokun.net ' ten alınmıştır.