Yaş Gruplarına Göre Ülkemizde Kadın İşgücü İstihdamı
Akademik doktrinlere ve uluslararası literatüre göre; kadınların öncelikle işgücü piyasasına girmeleri, sonra evlilik ve çocuk sahibi olma gibi nedenlerle işgücü piyasasından çekilmeleri ve daha sonra tekrar işgücü piyasasına dönmeleri beklenir. (TÜSİAD, 2009: 56)
Teknik olarak iletilen, kadınların işgücü piyasasındaki dönemlerinin tanımlanmasına rağmen, ülkemizde kadınların işgücü piyasasından çıkmaları ve sonra yeniden girmeleri ile ilgili gelişmeler aktarıldığı gibi seyretmez. Bir başka ifadeyle, çalışma yaşlarının ilk yılları olan 25 yaşlarına kadar evlenen Türkiyeli genç kadınlar, genellikle evlendikten sonra tekrar işgücü piyasasına dönmezler.
Ülkemizde kadınların yaşa bağlı olarak işgüne katılımlarında dikkat çeken bir özellik de 15 – 19 yaş grubundaki kadınların işgücüne katılmalarındaki düşüştür. 1990’larda %20,4 olan bu yaş grubundaki kadın istihdam oranlarının 2000’li yıllara gelindiğinde %8,5’lerde olduğu görülür. (DİE.a., 2010: 221) Bu düşüşün altında yatan sebep kadınların okullaşma oranlarının yükselmesi ve eğitimde kalış sürelerinin uzamasıdır. Eğitimin kadınların işgücüne katılımlarını belirleyen en önemli faktör olduğu göz önüne alınırsa; bu düşüşün, gelecekte kadın işgücüne katılımlarını arttıracağı varsayılabilir. İstihdam edilmiş kadın işgüne katılımın en yüksek oranda olduğu yaş grubu %35,8’lik oranla 35 – 54 yaş aralığıdır. Bu yaş grubunu sırasıyla %30,7 ile 25 – 34, %16,6 ile 20 – 24, ve son sırada %8,3 ile 55 yaş üstü izler.
Yaş faktörüne bağlı olarak kadın istihdamındaki değişim, işgücüne katılımdaki değişimle benzer özellikler taşır. Tablo.1 geniş yaş gruplarına göre istihdama katılan kadın işgücü oranlarını 2009 – 2010 yılları itibariyle belgeler.
Tablo.1. Türkiye'de Yaş Gruplarına Göre Kadın İstihdamı (%)
Eğitim Durumu
Kadın
Erkek
(%)
000(bin)
(%)
000(bin)
15 – 19
8
420
5,5
854
20 – 24
14,3
756
9,4
1,461
25 – 34
30,3
1,598
33,7
5,235
35 – 54
38,2
2,016
42,3
6,538
55+
9,3
491
1,424
9,2
Kaynak: DİE.b, 2010: 223
2009 – 2010 yılları itibariyle ülkemizde istihdam edilmiş kadın işgücünde en yüksek yaş oranı %38,2’yle 35 – 54 yaş grubundaki kadınlara aittir. İkinci sırada %30,3 ile 25 – 34 yaş grubu yer alır. 20 – 24 yaş grubundaki çalışan kadınların oranı %14,3’tür. Kadın çalışanlar arasında en düşük oran %8 ile 15 – 19 yaş grubuna aittir. Kadın çalışanların oranı 55 yaş ve üstü için de oldukça düşüktür. 35 – 54 yaş grubunda %38,2 olan istihdam oranı 55 yaş ve üstünde %9,3’tür.
Yaş gruplarına göre kadın istihdamında kent ve kırsal alan ayrımına bakıldığında, Türkiye genelindeki duruma benzer bir manzara karşımıza çıkar. Ancak kırsal alanda yaş grupları arasında daha dengeli bir dağılım görülür. Kırsaldaki kadınlar 60’lı hatta 65’li yaşlarına kadar çalışmaya devam edeken, kentlerde kadınlar yoğun olarak 50’li yaşlarına kadar işgücü istihdamı piyasası içindedir.(DİE.a., 2010: 60-61)
Bu sonuç, kentteki kadının eğitimle pozitif korelasyon gösteren iş hayatında yaptığı işlerin beyin gücüyle gerçekleştirmesinden ve kent yaşamının zorluklarından kaynaklanır. Lakin kadının uzun yıllar işgörebilmesinin beden işçiliği yapmasıyla doru orantılıdır sonucunu çıkarmamalıdır. Bu rakamlar işgücü piyasasında olan kentli kadının kısaldaki beden işçisi kadından daha yüksek maaşlı işlerde çalışması ve sosyal güvenlik kurumlarınca emeklilik yaşının gelmesine müteakip kendini 50’li yaşlardan sonra geçindirebilmesiyle açıklanabilir.
Önümüzdeki hafta, kadın işgücü istihdamında “unvan” sorununu yine sayısal verilerle işleyecek ve “İşteki Statüsüne Göre Kadın İşgücü İstihdamı”ndan bahsedeceğim.
Takipte kalmanız, farkında olmanız dilekleri ve sevgilerimle.
Evrim Gözener
Kaynakça:
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE).a.: “Hanehalkı İşgücü İstatistikleri”, Yayın No: 2922, Ankara,
2010.
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE).b.: “Ekonomik Göstergeler II. Dönem”, Devlet İstatistik
Enstitüsü Matbaası, Ankara, 2010.
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD): Kadın – Erkek Eşitliğine Doğru
Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, Yayın No: TÜSİAD – T/2009-12/290,
İstanbul, 2009.
www.hayatadokun.net ' ten alınmıştır.
Akademik doktrinlere ve uluslararası literatüre göre; kadınların öncelikle işgücü piyasasına girmeleri, sonra evlilik ve çocuk sahibi olma gibi nedenlerle işgücü piyasasından çekilmeleri ve daha sonra tekrar işgücü piyasasına dönmeleri beklenir. (TÜSİAD, 2009: 56)
Teknik olarak iletilen, kadınların işgücü piyasasındaki dönemlerinin tanımlanmasına rağmen, ülkemizde kadınların işgücü piyasasından çıkmaları ve sonra yeniden girmeleri ile ilgili gelişmeler aktarıldığı gibi seyretmez. Bir başka ifadeyle, çalışma yaşlarının ilk yılları olan 25 yaşlarına kadar evlenen Türkiyeli genç kadınlar, genellikle evlendikten sonra tekrar işgücü piyasasına dönmezler.
Ülkemizde kadınların yaşa bağlı olarak işgüne katılımlarında dikkat çeken bir özellik de 15 – 19 yaş grubundaki kadınların işgücüne katılmalarındaki düşüştür. 1990’larda %20,4 olan bu yaş grubundaki kadın istihdam oranlarının 2000’li yıllara gelindiğinde %8,5’lerde olduğu görülür. (DİE.a., 2010: 221) Bu düşüşün altında yatan sebep kadınların okullaşma oranlarının yükselmesi ve eğitimde kalış sürelerinin uzamasıdır. Eğitimin kadınların işgücüne katılımlarını belirleyen en önemli faktör olduğu göz önüne alınırsa; bu düşüşün, gelecekte kadın işgücüne katılımlarını arttıracağı varsayılabilir. İstihdam edilmiş kadın işgüne katılımın en yüksek oranda olduğu yaş grubu %35,8’lik oranla 35 – 54 yaş aralığıdır. Bu yaş grubunu sırasıyla %30,7 ile 25 – 34, %16,6 ile 20 – 24, ve son sırada %8,3 ile 55 yaş üstü izler.
Yaş faktörüne bağlı olarak kadın istihdamındaki değişim, işgücüne katılımdaki değişimle benzer özellikler taşır. Tablo.1 geniş yaş gruplarına göre istihdama katılan kadın işgücü oranlarını 2009 – 2010 yılları itibariyle belgeler.
Ülkemizde kadınların yaşa bağlı olarak işgüne katılımlarında dikkat çeken bir özellik de 15 – 19 yaş grubundaki kadınların işgücüne katılmalarındaki düşüştür. 1990’larda %20,4 olan bu yaş grubundaki kadın istihdam oranlarının 2000’li yıllara gelindiğinde %8,5’lerde olduğu görülür. (DİE.a., 2010: 221) Bu düşüşün altında yatan sebep kadınların okullaşma oranlarının yükselmesi ve eğitimde kalış sürelerinin uzamasıdır. Eğitimin kadınların işgücüne katılımlarını belirleyen en önemli faktör olduğu göz önüne alınırsa; bu düşüşün, gelecekte kadın işgücüne katılımlarını arttıracağı varsayılabilir. İstihdam edilmiş kadın işgüne katılımın en yüksek oranda olduğu yaş grubu %35,8’lik oranla 35 – 54 yaş aralığıdır. Bu yaş grubunu sırasıyla %30,7 ile 25 – 34, %16,6 ile 20 – 24, ve son sırada %8,3 ile 55 yaş üstü izler.
Yaş faktörüne bağlı olarak kadın istihdamındaki değişim, işgücüne katılımdaki değişimle benzer özellikler taşır. Tablo.1 geniş yaş gruplarına göre istihdama katılan kadın işgücü oranlarını 2009 – 2010 yılları itibariyle belgeler.
Tablo.1. Türkiye'de Yaş Gruplarına Göre Kadın İstihdamı (%)
| ||||
Eğitim Durumu
|
Kadın
|
Erkek
| ||
(%)
|
000(bin)
|
(%)
|
000(bin)
| |
15 – 19
|
8
|
420
|
5,5
|
854
|
20 – 24
|
14,3
|
756
|
9,4
|
1,461
|
25 – 34
|
30,3
|
1,598
|
33,7
|
5,235
|
35 – 54
|
38,2
|
2,016
|
42,3
|
6,538
|
55+
|
9,3
|
491
|
1,424
|
9,2
|
Kaynak: DİE.b, 2010: 223
2009 – 2010 yılları itibariyle ülkemizde istihdam edilmiş kadın işgücünde en yüksek yaş oranı %38,2’yle 35 – 54 yaş grubundaki kadınlara aittir. İkinci sırada %30,3 ile 25 – 34 yaş grubu yer alır. 20 – 24 yaş grubundaki çalışan kadınların oranı %14,3’tür. Kadın çalışanlar arasında en düşük oran %8 ile 15 – 19 yaş grubuna aittir. Kadın çalışanların oranı 55 yaş ve üstü için de oldukça düşüktür. 35 – 54 yaş grubunda %38,2 olan istihdam oranı 55 yaş ve üstünde %9,3’tür.
Yaş gruplarına göre kadın istihdamında kent ve kırsal alan ayrımına bakıldığında, Türkiye genelindeki duruma benzer bir manzara karşımıza çıkar. Ancak kırsal alanda yaş grupları arasında daha dengeli bir dağılım görülür. Kırsaldaki kadınlar 60’lı hatta 65’li yaşlarına kadar çalışmaya devam edeken, kentlerde kadınlar yoğun olarak 50’li yaşlarına kadar işgücü istihdamı piyasası içindedir.(DİE.a., 2010: 60-61)
Bu sonuç, kentteki kadının eğitimle pozitif korelasyon gösteren iş hayatında yaptığı işlerin beyin gücüyle gerçekleştirmesinden ve kent yaşamının zorluklarından kaynaklanır. Lakin kadının uzun yıllar işgörebilmesinin beden işçiliği yapmasıyla doru orantılıdır sonucunu çıkarmamalıdır. Bu rakamlar işgücü piyasasında olan kentli kadının kısaldaki beden işçisi kadından daha yüksek maaşlı işlerde çalışması ve sosyal güvenlik kurumlarınca emeklilik yaşının gelmesine müteakip kendini 50’li yaşlardan sonra geçindirebilmesiyle açıklanabilir.
Önümüzdeki hafta, kadın işgücü istihdamında “unvan” sorununu yine sayısal verilerle işleyecek ve “İşteki Statüsüne Göre Kadın İşgücü İstihdamı”ndan bahsedeceğim.
Takipte kalmanız, farkında olmanız dilekleri ve sevgilerimle.
Evrim Gözener
Kaynakça:
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE).a.: “Hanehalkı İşgücü İstatistikleri”, Yayın No: 2922, Ankara,
2010.
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE).b.: “Ekonomik Göstergeler II. Dönem”, Devlet İstatistik
Enstitüsü Matbaası, Ankara, 2010.
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD): Kadın – Erkek Eşitliğine Doğru
Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, Yayın No: TÜSİAD – T/2009-12/290,
İstanbul, 2009.
www.hayatadokun.net ' ten alınmıştır.
Comments